Malen met de hulp van water
Groot-Sint-Truiden telde in de loop van de eeuwen een vijfentwintigtal
watermolens in het Gete-Demerbekken tegenover slechts enkele graanwindmolens
en olierosmolens. Waterkracht was in deze streek een belangrijke energiebron.
Andere molens op de Cicindria stroomafwaarts van zuid naar noord, vind
je in Jeuk, Borlo, Muizen, Straten, Bevingen en in de abdij. In Kerkom-dorp
op de Cicindria, plaatselijk als "Molenbeek" bestempeld, ligt
de dorpsmoIe. Deze "Bavingenmolen" werd opgericht voor 1775.
In 1840 schrijven de kadasterschatters over deze molen: "Watergraanmolen.
Gelegen op de beek, In steen gebouwd en wel ingerigt, hebbende een draeiwerk
en een paar stenen geschikt tot het malen van alle soorten graenen;
heeft eenen goeden waterval en kan 5 à 6 uien daegs maelen".
In deze periode was het gebouw eigendom van baron de Chestret, een
Luiks rentenier die behalve het kasteel ruim 97 hectaren in Kerkom bezat.
Rond een gekasseide binnenplaats vind je een wat vervallen U-vonnige
aanleg. Het molenhuis toont nog een 17de eeuwse kern maar werd in de
18de eeuw verbouwd en in de 19de eeuw voorzien van nieuwe vensters.
In de bijbouw werd een herbruikte rondboogdeur met hardstenen negblokken
ingemetseld. De onderbouw van de oostelijke puntgevel is in hardsteen
opgetrokken, terwijl er bovenaan muurvlechtingen zijn aangebracht. Volgens
een aantal bronnen zou het jaartal "1667"zichtbaarzijn in
een jaarsteen boven het ijzeren bovenslagrad van deze puntgevel (Wij
konden hem evenwel niet ontdekken). Vroeger gebruikte men een middenslagrad.
Dit werd echter in het begin van deze eeuw vervangen door het huidige
bovenslagrad dat het water van boven opving via een ijzeren toevoergoot.
Op zolder staan nog twee maalstoelen. De aandrijving van de rechter
maalstoel werd van het horizontale kamwiel afgekoppeld en via twee kamwielen
met een horizontale as verbonden. Deze as werd mechanisch aangedreven.
De motor is verdwenen, het groot aandrijfwiel ligt achter het molenhuis.
Ten westen vind je een stal, binnen jaargetekend "1786" op
een houten bovendorpel. Kort bij de molen zie je het vroegere café
"De Veloclub - Bij Weduwe Jamaer". Het gebouw uit de eerste
helft van de 18de eeuw werd onlangs zwaar gerestaureerd. Enkel de deur
- en vensteromlijstingen in hardsteen verwijzen nog naar de oorspronkelijke
toestand...
